ลูกกระวาน

กระวานเป็นผลแก่แห้งของพืชที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Amomum testaceum Ridl. ในวงศ์ Zingiberaceae

ไม้ล้มลุก มีเหง้าทอดไปตามพื้นดิน กาบใบหุ้มซ้อนกันเป็นลำต้นเทียม สูง 1.5 - 2 (-3) เมตร มีลิ้นใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง 6-12 ซม ยาว 15-25(-60) ซม ปลายแหลมหรือเป็นติ่งแหลม โคนมน ขอบเรียบ ผิวใบเกลี้ยง ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกจากเหง้าชูขึ้นมาเหนือพื้นดิน รูปทรงกระบอก หรือ รูปไข่กลับ ยาว 6-15 ซม ก้านช่อดอกยาว 5-15 ซม ใบประดับบาง สีน้ำตาลอ่อน มีขนคาย รูปขอบขนาน หรือ รูปไข่ ยาวประมาณ 4 ซม ปลายแหลม เรียงซ้อนสลับกันตลอดช่อ ในซอกใบประดับมีดอก 1-3 ดอก ดอกสีเหลือง กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาวประมาณ 2 ซม ปลายแยกเป็น 3 แฉก แฉกยาวประมาณ 2 มม มีขนนุ่มคล้ายไหม กลีบโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบและยาวกว่ากลีบเลี้ยงเล็กน้อย ปลายแยกเป็น 3 แฉก รูปขอบขนานแกมรูปแถบ ยาวประมาณ 1.2 ซม เกสรเพศผู้เป็นหมันเปลี่ยนไปคล้ายกลีบดอกขนาดใหญ่ รูปช้อนปลายมน สีขาว มีแถบสีเหลืองกลางกลีบ เกสรเพศผู้สมบูรณ์มี 1 อัน ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 8 มม อับเรณูรูปสี่เหลี่ยม กว้างประมาณ​ 4 ซม ยาวประมาณ​ 5 มม ปลายอับเรณู มีรยางค์คล้ายปีก 3 ปีก ปีกข้างรูปสี่เหลี่ยม ปลายมนหรือตัด กว้างประมาณ 3 มม ยาวประมาณ 5 มม ปีกกลางรูปสี่เหลี่ยมปลายตัด ยาวประมาณ 5 มม รังไข่ใต้วงกลีบ มี 3 ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ผลแบบผลแห้งแตกรูปค่อนข้างกลม อาจเป็นสันเล็กน้อย เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.5 ซม สีนวล มี 3 พู ผิวอ่อนมีขน ผลแก่เกลี้ยง เมล็ดเล็ก มีจำนวนมาก เมื่ออ่อนสีขาว มีเยื่อหุ้ม

กระวานมีเขตกระจายพันธุ์ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (จีนตอนใต้ ลาว กัมพูชา เวียดนาม และ ไทย) ชอบขึ้นในที่ร่มที่มีความชื้นสูง มีต้นไม้ใหญ่ปกคลุม ในประเทศไทยพบในป่าแถบเขาสอยดาวจังหวัดจันทบุรี ทางใต้ของอำเภออุ้งผาง จังหวัดตาก ลงไปทางภาคใต้ที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ถึงจังหวัดนราธิวาส

กระวานเป็นผลรูปค่อนข้างกลม มี 3 พู อาจเป็นสันเล็กน้อย เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.8-1.5 ซม สีนวลหรือสีน้ำตาลอ่อน ปลายผลเป็นติ่งแหลมหรือเป้นรยางค์ ยาวได้ถึง 8 มม มีขนอุยที่ขั้วทั้ง 2 ด้าน เปลือกผลบาง เพราะ มักแตกกลางพูเป็น 3 ส่วน แต่ละส่วนมีผนังกั้น แต่ละพูมีเมล็ดประมาณ 10 เมล็ดเบียดติดกัน เมล็ดเล็ก รูปร่างเป็นหลายเหลี่ยมไม่แน่นอน กว้างและยาว 3-4 มม สีน้ำตาล กลิ่นหอมคล้ายการบูร รสเผ็ดร้อน

กระวานมีน้ำมันระเหยง่าย volatile oil ประมาณร้อยละ 5 ซึ่งประกอบด้วยพิมเสน borneol และ การบูร camphor ที่มีปริมาณใกล้เคียงกันเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนั้นมีสารในกลุ่มเทอร์พีน terpenes เช่น ไพนิน pinene, แคริโอฟิลลีน caryophyllene และ ไดเทอร์พีนเพอร์ออกไซด์ diterpene peroxide